Blog

24.02.2025

Silent Spring

Silent Spring…

Dat is de titel van een boek uit 1962 waarin biologe Rachel Carson al haar zorgen uitte over het overmatige gebruik van gewasbescherming. Carson geloofde dat de gezondheidstoestand van de mens gereflecteerd wordt door de ziekte-symptomen van het milieu.

Het boek is nog steeds een “must have” voor diegenen die kritisch zijn t.a.v. dit onderwerp. Tegelijkertijd is haar gedachtengoed, en dat van velen met haar, een doorn in het oog van opportunisten die belang hebben bij de voortzetting van het lineaire landbouw productiesysteem. Ook zij hebben “zorgen.”

Helaas is Silent Spring nog steeds actueel, en ondanks het feit dat Rachel Carson ervoor gezorgd heeft dat bijvoorbeeld DDT in een ver verleden uit de handel werd gehaald, zijn er tot op de dag van vandaag nog steeds gewasbeschermingsmiddelen die een zware wissel trekken op de gezondheid van mens, dier en milieu.

In Nederland gebruiken we er overmatig veel van en zijn we zelfs EU koploper. Die bedenkelijke status is het gevolg van een repressief productiesysteem waar voedselkwantiteit (begrijpelijk) prioriteit kreeg na een periode van schaarste.

Echter, de beoogde “veiligheid” van dat systeem blijkt ook een schijnveiligheid, en steeds vaker worden de gevolgen daarvan zichtbaar. In tuinbouwgebieden komt de ziekte van Parkinson onevenredig veel voor, en in de Verenigde Staten wijst onderzoek uit dat in gebieden met landbouw-monoculturen vaker ALS voorkomt.

Residuen uit pesticiden, herbiciden lijken zich langzaam in het lichaam te nestelen en het zenuwstelsel aan te tasten. Neurologische aandoeningen als gevolg daarvan openbaren zich -en dat is het verraderlijke- vaak pas veel later in het leven. Zo ook in mijn directe omgeving…

…Mijn vader heeft tijdens zijn werkzame leven in de fruitteelt veel met gewasbescherming (destijds bestrijdingsmiddelen) gewerkt. Lange tijd was hij in zijn jonge jaren blootgesteld aan de middelen, en op 58 jarige leeftijd openbaarde de aandoening ALS zich.

Het ontluisterende proces van de acht jaar daarna tot aan zijn dood in 1999 zal ik u besparen. Hoewel ik mij bewust ben van het feit dat dit medium niet de plaats is om persoonlijke zaken te delen, kan ik niet anders dan dat ik dit onderwerp in verband breng met mijn persoonlijke ervaring.

Rachel Carson had in 1962 gelijk toen ze beschreef dat mensen evenals planten permeabel zijn. Daarmee bedoelde ze dat gewasbescherming -zoals inmiddels bekend is- langzaam het lichaam binnendringt en als sluipmoordenaar een verwoestend effect kan hebben.

“Laat voeding uw medicijn zijn” (en vice versa) zei Hippocrates al, en dat illustreert maar weer het belang van een gezonde landbouw in relatie tot de volksgezondheid. Laten we leren van de geschiedenis, moedig zijn en het voorzorgsbeginsel toepassen. Dat gaat boven alle belangen en boven alle hedendaagse retoriek ten aanzien van het onderwerp voedselzekerheid…